‘Help ons geen nieuw gemeentehuis te bouwen’, vroeg Bart Stolk in 2012 aan draaijer+partners. Stolk is teamleider facilitaire zaken bij de Zuid-Hollandse gemeente Molenwaard, die in 2013 is ontstaan uit drie gemeentes. Vanwege deze fusie, maar vooral vanwege een nieuwe manier van werken, was de gemeente op zoek naar een geschikt pand. “We hadden al drie gemeentehuizen: een in Groot-Ammers, Bleskensgraaf en Nieuw-Lekkerland”, vertelt hij. “Het leek ons onnodig om een duur, nieuw gebouw neer te zetten.”
“Ook de burgemeester en wethouders hebben straks geen eigen kantoor meer.”
De gemeente Molenwaard is een totaal nieuwe weg ingeslagen met zijn dienstverlening en contact met de burger. Een die uitgaat van gemak en toegankelijkheid. “Waarom moeten mensen naar ons toe komen als ze een nieuw paspoort willen of een geboorteaangifte doen?”, illustreert Stolk. “Veel kan digitaal. En waar dat niet kan, komt de gemeente naar je toe. Letterlijk, aan de keukentafel.” Deze manier van werken is niet alleen ingegeven door de digitalisering van de maatschappij. De fysieke structuur van Molenwaard speelt een grote rol. De plattelandsgemeente, bekend van de vele molens waaronder die van Kinderdijk, bestaat uit meerdere kernen en dorpen. De twee uiterste punten liggen zo’n dertig kilometer uit elkaar. Stolk: “Zouden we kiezen voor één gemeentehuis, dan zouden er altijd mensen zijn die een eind moeten reizen. Dat vonden wij niet redelijk.”
Blij verrast
Adviseur Liesbeth Schellens van draaijer+partners was blij verrast met het verzoek van Stolk. “Zoiets maak je natuurlijk niet elke dag mee in de bouwwereld.” Samen met de gemeenteambtenaren inventariseerden Schellens en Stolk de vereisten voor de nieuwe werklocatie. Het merendeel van de ambtenaren zal geregeld op locatie of thuis werken, waardoor er minder werkplekken nodig zijn dan de huidige tweehonderd. Ook heeft de gemeente straks geen baliefunctie meer. In oktober 2014 verhuizen de ambtenaren naar hun nieuwe plek: het oude gemeentehuis van de voormalige gemeente Liesveld in Groot-Ammers. Daar komen zestig flexwerkplekken en een eet-werkcafé met dertig plekken. Stolk: “Hier kunnen ambtenaren lunchen, overleggen en werken.” Omdat Groot-Ammers in een uithoek van de gemeente ligt, komen er extra flexplekken in de Brede School in Nieuw- Lekkerland en het voormalige raadhuis in Bleskensgraaf. “We zijn al begonnen met flexwerken, naar de burger toe gaan en werken vanuit de ‘cloud’. De eerste ervaringen zijn erg positief”, weet Stolk. Soms is het zoeken, zoals wanneer een ambtenaar verwacht een lastig gesprek te moeten voeren. “Nu hebben we nog een alarmknop onder de balie. Straks moet je in uitzonderingsgevallen met z’n tweeën naar een burger. Of je spreekt niet bij iemand thuis af, maar op een openbare plek zoals de bibliotheek.”
Ook de burgemeester en wethouders hebben straks geen eigen kantoor meer. De gemeenteraad vergadert nu al steeds in een andere kern, afhankelijk van het te bespreken onderwerp. Stolk: “Het is natuurlijker om daar te vergaderen waar een onderwerp speelt, zoals een zorgcentrum of een school. Je toont betrokkenheid. De opkomst van burgers is sindsdien flink gestegen.” Lachend: “De raad wordt onder ambtenaren al gekscherend een reizend circus genoemd.”