Basic maar toch vooruitstrevend. Afgelegen maar uitnodigend. Geworteld in traditie én toekomstgericht. Klein maar heel belangrijk. De Druk White Lotus School is een bouwproject vol tegenstellingen, en dat maakt het juist zo interessant.
In het ruige noorden van India, in de dunbevolkte, bergachtige regio Ladakh ten noorden van de Himalaya’s, ligt op 3500 meter hoogte het stadje Shey. De mensen hier hebben Tibetaanse voorouders en zijn voornamelijk boeddhistisch. Zeker zes maanden per jaar is de verbindingsweg tussen Ladakh en de buitenwereld onbegaanbaar vanwege de sneeuw. Op deze afgelegen plek staat een bijzondere school: de Druk White Lotus School.
Uit de grond opgebouwd
Als je de Druk White Lotus School bekijkt, zie je dat deze school letterlijk uit de grond is opgebouwd. De gebruikte materialen – steen, hout en klei – komen uit de directe omgeving, waardoor de gebouwen in volledige harmonie zijn met de omliggende vallei. De school, die ruimte biedt aan ruim zevenhonderd leerlingen van kleuterschool tot middelbaar onderwijs, is van een be- scheiden formaat dat is afgestemd op de leefwereld van de kinderen. Ongeveer de helft van de leerlingen komt uit afgelegen dorpen in de vallei waar geen kwalitatief onderwijs beschikbaar is, en woont daarom op de bijbehorende campus. Doordat de school niet groot, futuristisch en imponerend is, maar juist klein, sympathiek en warm, voelt deze ook voor hen vertrouwd aan.
Basisbehoefte
Lang meegaan: dat is het voornaamste criterium voor de Druk White Lotus School. Goed onderwijs is een basisbehoefte en omdat er in de vallei vrijwel geen andere goede scholen zijn, zal het gebouw waarschijnlijk nog lang een school blijven. Ook aan- grenzende voorzieningen als een bibliotheek en een kliniek zijn gebouwd voor de lange termijn. Aanpassingsvermogen is dus niet de belangrijkste eigenschap van dit project. Wel is rekening gehouden met een groeiend aantal gebruikers; de laatste delen van de school worden eind 2014 opgeleverd.
Natuurgeweld
Om de weersomstandigheden in Ladakh te beschrijven volstaat één woord: extreem. Het landschap rond de school is een woestijn, maar dan op grote hoogte. Dat betekent ijskoude winters met hevige sneeuwbuien en droge, hete zomers. Maar ook aardbevingen en modderstromen. Smeltende gletsjers en extreme regenval aan de andere kant van de bergen veroorzaken re- gelmatig overstromingen. De ontwerpers van de school stonden dus voor een pittige uitdaging om het natuurgeweld de baas te blijven, en dat lukt tot nu toe. Een stenen muurtje rond de gebouwen houdt modderstromen tegen. De houtconstructie staat los van de wanden waardoor deze kunnen ‘meebuigen’ bij een aardbeving. De klaslokalen zijn uitnodigend: ze zijn licht en hoog en hebben een warme uitstraling door het vele hout.
Zelfvoorzienend en duurzaam
Wie zes maanden per jaar is afgesloten van de buitenwereld, moet zelfvoorzienend zijn. Dat was dan ook een voorwaarde voor de Druk White Lotus School. De ontwerpers wilden dit zo duurzaam mogelijk doen. Energie wordt opgewekt door zonnepanelen en op het terrein bevindt zich een zonnestroominstallatie. Met water (een schaars goed in de vallei) wordt zuinig omgesprongen: de toiletten werken zonder water; ontlasting wordt omgezet in compost. Verwarmen is dankzij de winterzon en de speciale dub- bele stenen muren, die door hun donkere kleur veel warmte opnemen en vasthouden in de holle ruimte tussen de buiten- en binnenmuur, maar beperkt nodig. De school streeft ernaar om geen CO2 uit te stoten en heeft zelfs een programma opgezet waarbij mensen hun CO2-uitstoot (bijvoorbeeld door vliegreizen) kunnen compenseren door te investeren in de school.
Tradities en toekomst
Op een plek waar leren nog is gebaseerd op mondelinge overdracht en waar tradities en spiritualiteit een grote rol spelen, wilden de oprichters van Druk White Lotus een school creëren waar zowel verleden als toekomst een plek hebben. Ze kozen voor een Montessorischool waar aandacht is voor de boeddhistische cultuur, maar ook voor vaardigheden als leiderschap en teamwork. De plattegrond van de school is als een mandala, het symbool dat in de Tibetaans-boeddhistische kunst de kosmos voorstelt. De dalai lama is beschermheer van de school, die inmiddels een centrale rol speelt in het hele gebied.