Kan een fabriek een fijne, leefbare en duurzame plek zijn? Waar het draait om mensen en het milieu in plaats van om machines? Nee, zou je denken. Maar dan ben je nog niet bij Unipro geweest.
De groenste fabriek van Nederland
Tussen de bossen en velden van Haaksbergen staat de ‘groenste fabriek van Nederland’. Unipro maakt onder andere gietvloeren en lijmen – ik vraag me af hoe schoon de productie daarvan kan zijn. Mijn gastheer Maurice Beijk, Specialist Duurzaam Bouwen bij Unipro, vertelt enthousiast over hoe twee jonge directieleden zich afvroegen hoe een fabriek beter, schoner en duurzamer kon. Daarna begint de rondleiding die het antwoord op die vraag onthult.
De centrale ruimte van de fabriek is een zonnige lobby en kantine. Hier blijkt meteen hoe ver Unipro gaat in het creëren van leefbaarheid. Zo is er gratis vers fruit voor alle werknemers. “Je zou denken dat het door het fruit komt dat wij zo’n laag ziekteverzuim hebben”, zegt Maurice. Hij vertelt dat mensen van kantoor en van de productie samen lunchen. Dat bij de ‘groenste fabriek’ ook een aantal mensen werken met een afstand tot de arbeidsmarkt, is hier een vanzelfsprekendheid.
Grote glazen puien scheiden de kantine van de productiehal. Alles mag gezien worden. De voorbij rijdende heftrucks zorgen voor een spectaculair uitzicht. Ik ben hier nog amper van bekomen als Maurice terloops meldt: “Deze lamp hier is gemaakt van gerecyclede petflessen.”
Duurzame hardware
De productiehal is de plek waar vloeren en lijmen onder zo schoon mogelijke omstandigheden en CO2-neutraal worden gemaakt. De vloeibare lijmen en primers die Unipro produceert gaan steeds vaker in gerecyclede kartonnen dozen, een eigen ontwikkeling van het bedrijf.
“De hardware is dik in orde. Er is een WKO-installatie, een waterkelder om te zuiveren, zonnepanelen op het dak en de fabriek gebruikt aardwarmte en -koeling.”
De fabriek bestaat uit een zelfdragende houten constructie met een grid van 5 bij 5 meter waardoor uit- en inbreiden eenvoudig is. Sterker nog, dat gaat binnenkort gebeuren. Ook de ‘hardware’ is dik in orde; zo is er een WKO-installatie, een waterkelder om water te zuiveren, liggen er zonnepanelen op het dak en gebruikt de fabriek aardwarmte en -koeling. Het dikke sedumdak koelt in de zomer, isoleert in de winter, zorgt voor biodiversiteit én zuivert fijnstof uit de omgeving.
Al deze maatregelen maken het gebouw duurder dan een traditionele fabriek. De technische terugverdientijd is een keurige zeven jaar, maar de werkelijke terugverdientijd was maar één jaar. De aandacht voor de groene fabriek was groot, nieuwe klanten wisten het bedrijf te vinden en het bedrijf groeide flink.
Cocreatie als ‘noaberschap’
Unipro’s ambities houden niet op bij de eigen fabriek. Cocreatie met bedrijven uit de omgeving wordt gezien als een nieuwe vorm van ‘noaberschap’. “Voorzieningen als een sprinklerbassin kun je net zo goed delen met je buren”, verwoordt Maurice die visie. “Zo blijft er meer ruimte en geld beschikbaar voor mooiere en duurzame zaken.” Ook helpt Unipro met de invulling van een nieuw circulair industrieterrein rondom de fabriek.
“Unipro’s ambities houden niet op bij de eigen fabriek. Cocreatie met bedrijven uit de omgeving wordt gezien als een nieuwe vorm van ‘noaberschap’.”
Álles klopt
Dat de fabriek zo duurzaam is door allerlei technische maatregelen, is prachtig natuurlijk. Maar wat ik nog veel interessanter vind, zijn de menselijke factoren die Unipro zo leefbaar maken. Dit is een gastvrije plek met een fijn leefklimaat. Het is de eerste keer dat ik zoiets zie: álles klopt.
Terwijl ik op het groene dak sta en denk dat het haast niet beter kan, hoor ik de bijen tussen de bloemen door zoemen en zie ik de nieuwe nestkast voor de slechtvalk klaarstaan om de eerste bewoners te ontvangen… Ik hoop dat andere bedrijven het voorbeeld van Unipro volgen. De groenste fabriek van Nederland krijgt van mij een 9.